Levend Erfgoed route:
wandelen of fietsen langs boeren, horeca en lokale winkels
Warmondse boeren presenteren in samenwerking met Stichting Warmond aan de Kaag een wandel-/fietsroute om aandacht te vragen voor historische Hollandse koeienrassen, zoals Blaarkoppen en Lakenvelders. Ook lokale horeca en winkels zijn betrokken bij dit initiatief.
Tekst // Stichting Warmond aan de Kaag
Beeld // Boerderij Boterhuispolder (boven) & Boerderij Boterhuys (onder)
De 15 kilometer lange route voert door het historische dorp en via een pontje naar de eeuwenoude polders aan de overzijde van de Kagerplassen. De oude Hollandse rassen zijn te zien in de weilanden – onder meer in het weidevogelreservaat in de Boterhuispolder en als bij landgoed Oostergeest. De uitgebreide online routebeschrijving bevat volop informatie over de agrarische historie van Warmond en het cultuurhistorische verhaal van deze rassen. De routebeschrijving kan gratis worden gedownload via levenderfgoedroute.nl
Levend erfgoed van Leidse regio en het Groene Hart
Blaarkoppen en Lakenvelders zijn levend erfgoed van het Groene Hart, maar hebben tegenwoordig een bedreigde status. De Blaarkop, al genoemd in geschriften uit de 13e eeuw, stond vanaf de 17e eeuw op grote schaal in de polders rond Leiden. In de regio werden toen miljoenen kilo’s Leidse kaas geproduceerd, die door de VOC als proviand en handelswaar werd meegenomen. Lakenvelders stonden vanwege hun decoratieve uiterlijk vaak in parken van landgoederen. Nog 200 raszuivere melkgevende Blaarkoppen in het Groene Hart Nog in de 20e eeuw was deze regio officieel aangewezen als Blaarkopfokdistrict. Wie rond 1970 van Utrecht naar Leiden reisde, zag nauwelijks andere koeien dan Blaarkoppen in de weilanden staan. Vanaf 1980 kozen veruit de meeste boeren voor de Holsteinkoe, vanwege de intensivering van de landbouw. In het Groene Hart staan nu nog slechts zo’n 200 raszuivere melkgevende Blaarkopkoeien in de weilanden. In totaal zijn er in Nederland rond de 2.000 ‘echte’ Blaarkoppen geregistreerd. Zorgen over dreigende verdwijning Carla Breuer, burgemeester van de gemeente Teylingen: ‘Erfgoed is méér dan monumenten, daarover zijn we het roerend eens in Teylingen. We koesteren ook ons immaterieel erfgoed, zoals de zeldzame koeienrassen die onze weilanden begrazen. De historische waarde is groot. Al eeuwenlang voorzien deze rassen regionale bedrijven van melk voor kaas en boter. We maken ons zorgen over de dreigende verdwijning van deze zeldzame koeiensoorten uit het landschap.’
Behoud dit erfgoed door de producten te eten
Met de Levend Erfgoedroute willen de initiatiefnemers meer bekendheid geven aan het verhaal achter de historische rassen. Want juist consumenten en horeca kunnen een centrale rol spelen in het behoud van dit erfgoed: door te genieten van de producten. Eat it to save it! Verschillende lokale horeca-gelegenheden en winkels steunen de boeren en hun zeldzame rassen door producten op de kaart te zetten of te verkopen.
Over comité Red de Blaarkop
Eind 2017 vroeg comité Red de Blaarkop aandacht voor de positie van de historische Hollandse koeienrassen, die door de invoering van het fosfaatrechtenstelsel nog verder in de knel dreigden te komen. Hierbij werd nadrukkelijk gewezen op de cultuurhistorische betekenis van de Blaarkop voor de Leidse regio. Het initiatief kreeg brede steun in de regio. Gemeente Teylingen nam de zeldzame rassen op in hun visie immaterieel erfgoed. Voor Provincie Zuid-Holland is in samenwerking met Blaarkopstudieclub Utrecht e.o. een inventarisatie uitgevoerd naar de rol van de Blaarkop in de toekomst van het veenweidegebied: “Nieuwe verdienmodellen voor het Groene Hart – De Blaarkop”. Proefboerderij Zegveld onderzoekt momenteel wat de rol van Blaarkoppen kan zijn voor het behoud van het Groene Hart zoals we dat nu kennen.
Over Stichting Warmond aan de Kaag
Stichting Warmond aan de Kaag beheert VVV Warmond en heeft als doel de recreatiemogelijkheden in en om het dorp te promoten en te versterken. Speerpunten van de stichting zijn het authentieke karakter van het dorp, watersport, natuur, kunst, cultuur en lokale ondernemers.