Soester Knol

“Brassica rapa ‘Soester Knol’“
Regio & naamgeving: Soest (Utrecht) | ook bekend als Ronde Goudgele Herfst en Goudbal
Categorie: Groente & aardappelen

BESCHRIJVING

Het ras doet het vooral goed op schrale zandgrond. Zowel de buitenkant als het knolvlees zijn goudgeel van kleur. De knol heeft van zichzelf een erg stevige structuur en een licht bittere en hartige smaak. Rauw heeft de knol een peperig smaakje, richting rammenas. Er waren twee varianten, de Blauwkop voor vee en de Gele Boterknollen die voor menselijke consumptie waren bestemd. Vroeger gebruikten de boeren de knollen op twee manieren: als weidevoeder waarvoor het loof gebruikt werd of als akkerbouwgroente waarbij de knollen zelf werden geoogst. Aan het einde van de negentiende eeuw, toen boeren aan de knollen als nagewas meer waarde toekenden en men nog een vrij groot aantal schapen hield, liepen de schapen in de herfst op het knollenland en deden zich tegoed aan het hoog opgeschoten loof. De Soester Gele Boterknollen hebben mettertijd het veld moeten ruimen voor de veel grotere voederknollen. Die zijn alleen minder geschikt voor menselijke consumptie. Als veevoer werden en worden de Soester Knollen op hun beurt verdrongen door maïs.


De Soester Knol is een kruising tussen raap en kool. Een knollenras dat in Soest werd geteeld als nagewas, na de oogst van andere gewassen. Ze moeten wel op tijd worden gezaaid, in principe rond 10 augustus, Sint Laurens, en voor eind december worden gegeten. Er is een mooi gezegde hierover: ’Wie knollen wil eten, moet Sint Laurens niet vergeten. En als het kindje Jezus is geboren, hebben de knollen hun smaak verloren’.

CULINAIR GEBRUIK

Volgens overlevering werden Soester Knollen door de lokale bevolking met schil en al gestoofd. Vermengd met aardappelen en vet werden ze gegeten als ’muuspot’, oftewel stamppot. De knollen moesten een bruin korstje hebben, dat bracht de gewenste smaak aan het gerecht. Bij voorkeur werden de knollen zo van het vuur, dampend op tafel gezet. Te sterk afgekoelde knollen hadden hun smaak verloren. Tegenwoordig zie je de knol ook vaak gepoft op het bord verschijnen. Hij is bovendien een goede basis voor een groentesoep.

ONTDEK HET ARK VAN DE SMAAK BOEK

Wil je meer weten over voedsel en verhalen lezen over gastronomische erfgoed? Bekijk het boek “DE ARK VAN DE SMAAK” in onze webshop.

Huidige situatie

Sinds 2001 worden er weer Soester Knollen geteeld op de Soester Eng, waar ze een onderdeel zijn van het beschermd dorpsgezicht. De Soester boer Pieter Kuijer vond zaadjes terug op de schuurzolder van zijn vader. Door onder andere de landbouwpolitiek van Sicco Mansholt in de vijftiger jaren die was gericht op schaalvergroting raakten de Soester Knollen buiten beeld. Na drie jaar voorbereiding werd in december 2004 de Soester Knol weer op de markt gebracht. Via groenteverzamelaar en groothandelaar Han de Kroon kwam de knol weer bij restaurants en afnemers in de Randstad terecht. De knol wordt al jaren verkocht in een grote Soester supermarkt en verkoopt ook goed op de Soester (boeren) markt. Recent werden de knollen ook in diverse zogenaamde streekboxen verkocht. Ook andere telers zoals Wim Bijma zijn begonnen de knol weer te telen.

SCHRIJF JE IN VOOR ONZE NIEUWSBRIEF

=

 

EN ONTVANG EEN RECEPT UIT

DE ARK VAN DE SMAAK!