Heilige Boon
BESCHRIJVING
Een andere variant heeft de tekening van een soldaat, vandaar de naam Soldaatjesboon. De verschillen zijn echter duidelijk en beide varianten (de engel of heilige monstrans en de soldaatjesboon) zijn gemakkelijk van elkaar te onderscheiden. De Soldaatjesboon is over het algemeen langer dan de meer ronde Heilige Boon met de engel. Deze tekeningen op de bonen zijn genetisch bepaald. De Heilige Boon heeft een kernvorm met twee vleugels eromheen, terwijl de Soldaatjesboon een kern heeft met twee kleinere vleugels eromheen en een aparte vorm erboven. De tekening op de Heilige Boon is vaak roder dan die op de Soldaatjesboon, die meer (bruin) zwart kleurt. De bonen groeien in twaalf tot veertien centimeter lange peulen. De structuur van de boon is zacht en de smaak is vergelijkbaar met die van kastanjepuree.
De boon is een echte zelfbestuiver, wat betekent dat haar eigenschappen (zoals de tekening) altijd bij de volgende generatie bonen blijft bestaan. Er worden geen eigenschappen van andere rassen gekruist. De bonen worden rond mei of juni in de volle grond gezaaid, alleen bij relatief warm weer. Zaaien vlak voor een regenachtige periode is niet aan te raden. De zaaiafstand is ongeveer twaalf centimeter in de rijen en vijftig centimeter tussen de rijen. De planten klimmen langs twee tot drie meter hoge stokken of mazen, de plant zelf wordt ongeveer 2,4 meter hoog. De oogst vindt plaats van augustus tot en met oktober, omdat de bonen zowel zeer jong gegeten kunnen worden of na het drogen van het blad.
In het laatste geval kunnen ze dus een stuk later geoogst worden. Bij het drogen van de oogst worden de hele planten uit de grond getrokken en op het land gelegd of ondersteboven onder een dak gehangen om te drogen.
De Heilige Boon of Monstransboon is een oud bonenras dat op zeer jonge leeftijd vers gebruikt kan worden, het is echter vooral een boon om te drogen. De bonen zijn enigszins rond en wit met een rode tot roodbruine tekening in de vorm van een engel, een monstrans (een zilveren of gouden houder waarin de heilige hostie wordt getoond) of een vogel (vaak is er een adelaar met vleugels te zien).
CULINAIR GEBRUIK
Jonge bonen kunnen als sperziebonen worden gegeten. Gebruikelijker is het om de gedroogde bonen in de peulen te eten. De bonen worden meestal gebruikt voor soepen of als gekookte bonen. Als je ze vers eet, dan moeten ze ongeveer tien minuten worden gekookt. Als de bonen gedroogd zijn, moeten ze ongeveer twaalf uur weken en vervolgens vijftien tot twintig minuten koken. Zout kun je dan beter pas na het koken toevoegen om te voorkomen dat de bonen tijdens het koken uit elkaar vallen.
ONTDEK HET ARK VAN DE SMAAK BOEK
Wil je meer weten over voedsel en verhalen lezen over gastronomische erfgoed? Bekijk het boek “DE ARK VAN DE SMAAK” in onze webshop.
Huidige situatie
De Heilige Boon wordt al lang geteeld, maar is slechts sporadisch op de markt verkrijgbaar. Sommige mensen verbouwen de bonen nog zelf in eigen tuin, de zaden komen meestal van hun eigen oogst of uit zaaduitwisseling met andere hobbytuinders. Met minder belangstelling voor gedroogde bonen in het algemeen en een voorkeur voor ingemaakte bonen verliest ook dit ras aan populariteit. Hoewel er hoop is gevestigd op een nieuwe generatie consumenten die nieuwe en lichtere recepten voor deze en andere soorten gedroogde bonen ontdekt.