Gele Erwt
BESCHRIJVING
Gele Erwten zijn een oude erwtenvariëteit in Nederland, voornamelijk gekweekt in de provincie Limburg. Door hun gele kleur worden ze vaak over het hoofd gezien; de gele kleur lijkt wat verlept, wat ten onrechte de indruk geeft dat ze niet meer vers zijn. Deze erwten stellen geen hoge eisen aan de grond waarop ze geteeld worden, ze groeien het beste in de zon of halfschaduw. De erwten worden in de volle grond gezaaid met een zaaiafstand van vijf centimeter in de rij en zestig centimeter tussen de rijen. De zaden moeten ongeveer twee centimeter diep in de grond worden gezaaid om ze te beschermen tegen vogels. De erwten kunnen voor het zaaien een nacht worden geweekt, dit is niet nodig als de grond zelf al vochtig is. De planten hebben slechts zeer dunne, zwakke stengels die extra ondersteuning nodig kunnen hebben als ze hoger groeien. Dat kan in de vorm van draad of gaas en houten palen. De erwten worden geoogst in juni of juli, wanneer de peul zo dik is dat de ronde erwten binnenin zichtbaar zijn. De peulen kunnen met een schaar of mes van de plant worden geknipt of gesneden. Het beste is om ze er niet af te trekken omdat de stengel niet zo sterk is en de peulen zelf wel stevig aan de plant vastzitten. Momenteel zijn er nog enkele Gele Erwtenrassen online en offline verkrijgbaar bij speciaalzaken.
De plant bloeit met witte bloemen en heeft licht afgeronde peulen. De erwten zijn rond, geel van kleur en ongeveer even groot als de meer bekende Groene Erwten. De Gele Erwt is iets milder, frisser en zoeter van smaak dan de Groene Erwt.
CULINAIR GEBRUIK
Om de erwten voor de winter te bewaren, worden ze gedroogd nadat de peulen, schillen en kiemen van de erwten zijn verwijderd. Doordat de kiemen worden verwijderd, splitst de erwt zich direct of na het koken in tweeën.
De gedroogde erwten moeten minstens acht uur in water worden geweekt voordat ze kunnen worden gekookt. Afhankelijk van hoe oud de erwten zijn, worden ze drie kwartier tot een uur gekookt. Van oudsher worden de erwten gebruikt in erwtensoepen die we in Nederland vooral in de wintermaanden eten. Het is aan te raden om de erwten na het koken nog twee uur te laten sudderen voordat je ze in een soep met andere groenten en vlees mengt.
ONTDEK HET ARK VAN DE SMAAK BOEK
Wil je meer weten over voedsel en verhalen lezen over gastronomische erfgoed? Bekijk het boek “DE ARK VAN DE SMAAK” in onze webshop.
Huidige situatie
Gele Erwten worden nog in heel Nederland gekweekt. De Meikoningin, Venlosche Lage en de Vroege of Vroegste Gele Krombek zijn nog steeds te koop. Consumenten weten vaak niet dat de gele kleur een uniek kenmerk is en denken dat de erwten verwelkt zijn. Meer uitleg hierover brengt daar hopelijk verandering in. Van alle Gele Erwten zijn er al enkele verloren gegaan zoals de Limburgsche Gele, de Gele Raspers en de Vroege Gele Kwee.