Op 24 januari jl. boden Slow Food en andere vertegenwoordigers van het Europees Burgerinitiatief ‘Save Bees and Farmers’ (red bijen en boeren) een pakket eisen voor het verminderen van pesticidengebruik aan het Europees Parlement aan. De eisen zijn door 1.1 miljoen EU-burgers ondersteund! De officiële hoorzitting was een hoogtepunt in de inmiddels twee jaar durende campagne. Ondanks het verhitte debat tussen parlementsleden werd het initiatief positief ontvangen door de Europese Commissie en meerdere ondersteunende parlementsleden.


Vermindering van pesticidengebruik gaat hand in hand met voedselzekerheid en het welzijn van boeren

“Wat een briljant idee om het noodlot van boeren en bijen aan elkaar te verbinden! Landbouw staat voorop als aankomt op het vechten tegen klimaatverandering, en het beschermen van het milieu en onze biodiversiteit”, begon Benoît Biteau, parlementslid voor de Groenen.

Boeren en boerderijwerkers zijn de eerste slachtoffers van pesticiden. De reductie van pesticidengebruik heeft echter met flinke weerstand van conservatieve parlementsleden te maken gekregen. In de hoorzitting werd pesticidengebruik verdedigd onder het mom van bescherming van de belangen van boeren en voedselzekerheid in de EU; hiermee herhalen ze in feite standpunten van lobbyisten van de pesticiden-industrie.

Madeleine Coste, beleidsmedewerker bij Slow Food Europa, zette deze misvattingen recht: “Ik merk op dat veel parlementsleden ervoor hebben gekozen om een onjuist verhaal neer te zetten, waarin maatschappelijke- en milieuorganisaties boeren tegenwerken. Dit is simpelweg niet waar – onze organisaties gaan het dialoog aan met producenten over heel Europa, en weten precies wat voor uitdagingen ze hebben, en dat ze willen werken met de natuur, en niet ertegen.”

En hoe zit het dan met voedselzekerheid? “Laat ik duidelijk zijn. Er is geen serieuze wetenschapper in Europa die denkt dat de reductie van pesticidengebruik de voedselzekerheid bedreigt”, legt dr. Jeroen Candel van Wageningen University & Research uit. Integendeel: juist de niet-duurzame voedselsystemen vormen een bedreiging voor de voedselzekerheid. Dit werd verder verduidelijkt toen de Europese Commissie afgelopen december een gedetailleerde analyse publiceerde over de bedreiging van het huidige intensieve landbouw model voor voedselzekerheid.


Vermindering van het pesticidengebruik is mogelijk, noodzakelijk, én winstgevend

124 verschillende pesticiden zijn gevonden in het stof rondom Europese boerderijen, volgens een uitgebreide enquête die tijdens de hoorzitting werd gepresenteerd door Violette Geissen, hoogleraar bodemfysica en landbeheer aan Wageningen University & Research. Prof. Geissen: “Residuen van pesticiden zijn alomtegenwoordig in ecosystemen en mensen. De meesten zijn gevaarlijk. Wat is het echte risico van blootstelling aan hoge aantallen pesticiden? Wie heeft het antwoord hierop? Niemand. We hebben wetgeving nodig die het voorzichtigheidsbeginsel toepast en pesticidengebruik reguleert en vermindert.”

Helaas is het pesticidengebruik in verschillende EU-landen de afgelopen 10 jaar toegenomen. Gelukkig zijn er al wel veel boeren die de omslag hebben gemaakt. Franse graanboer Jean-Bernard Lozier heeft zijn pesticidengebruik met 80% verminderd. Lozier: “Er is geen significant vermindering in opbrengst. Ik ben een gelukkige boer en de winstgevendheid van mijn boerderij is vergelijkbaar met die van mijn buren.”


Verhit debat tussen parlementsleden

Het initiatief werd door veel parlementsleden met enthousiasme ontvangen. Ook werd het initiatief geprezen voor het kalme en politieke karakter, in de context van flinke tegenstand van lobbyisten. Echter waren er ook parlementsleden die minder enthousiast waren, en beargumenteerden dat de overgang niet zo snel kon, of zelfs dat boeren als compensatie toegang moeten krijgen tot genetisch gemodificeerde gewassen. Slow Food’s Madeleine Coste reageerde dat “er weinig reden is om aan te nemen dat zulke technieken het gebruik van pesticiden daadwerkelijk verminderen.” GGO’s zijn geen duurzame oplossing.

Zeker met de Europese verkiezingen in het vooruitzicht (2024) kan de EU de wensen van 1.1 miljoen inwoners simpelweg niet negeren. Vanwege de hoeveelheid handtekeningen, wordt het initiatief door de Commissie in behandeling genomen. Wat de uitkomst daarvan wordt is verre van zeker. Houd onze website, en die van Slow Food Europe in de gaten voor updates.


Achtergrond

Juni 2022: de Europese Commissie presenteert het langverwachte voorstel voor het reguleren van pesticidengebruik in de EU. De regulering moet de huidige richtlijn voor duurzaam pesticidengebruik vervangen. In de regulering staat onder meer dat lidstaten tegen 2030 een halvering van het pesticidengebruik moeten realiseren.

Maatschappelijke organisaties, inclusief Slow Food, ondersteunde de doelstellingen, al is 50% vermindering niet genoeg om de biodiversiteit te laten herstellen.

Sinds de bekendmaking van het plan van de Europese Commissie, hebben industriële lobby-groepen en conservatieve beleidsmakers kosten nog moeite bespaard om de regulering te verdunnen. De meest recente plot twist kwam in december, toen de lidstaten unaniem besloten dat er meer onderzoek nodig is voordat het plan kan worden goedgekeurd.

SCHRIJF JE IN VOOR ONZE NIEUWSBRIEF

=

 

EN ONTVANG EEN RECEPT UIT

DE ARK VAN DE SMAAK!