Houd nieuw GGO-voedsel (GMO) strikt gereguleerd en geëtiketteerd!

Grote agrochemische- en zaadbedrijven willen nieuwe genetisch gemodificeerde organismen (GGO’s) vrij op de markt brengen. Zo kan er genetisch gemodificeerd voedsel op onze akkers en borden terechtkomen zonder dat wij ervan weten. 

Deze bedrijven lobbyen al jarenlang bij de Europese Commissie om nieuwe GGO’s uit te sluiten van de Europese GGO-regelgeving en verschuilen zich achter ongefundeerde uitspraken over de schijnbare voordelen van deze GGO’s, zoals duurzaamheid, verminderd pesticidengebruik en klimaatadaptatie. Maar aangezien deze bedrijven de patenten op de genetisch gemodificeerde zaden bezitten, blijft hun echte motivatie het nastreven van winst. Een dergelijke macht van de zadenindustrie zou niet alleen een ernstige bedreiging vormen voor de autonomie van landbouwers op gebied van zaden, maar ook voor de agro-biodiversiteit als geheel.

Nu is de Europese Commissie van plan om nieuwe GGO’s uit te sluiten van het bestaande autorisatie-proces binnen de bestaande EU-wetgeving. Volgens de huidige regels zijn oude en nieuwe GGO’s onderworpen aan een Europese beoordeling. Die beoordeling staat garant voor  een risicobeoordeling voor de menselijke gezondheid en het milieu, transparantie voor producenten en landbouwers en duidelijke etikettering voor de consument. Door nieuwe GGO’s uit te sluiten zouden landbouwers, voedselproducenten, detailhandelaars en burgers geen GGO-vrije keuzes kunnen maken. Wij hebben het recht om te beslissen wat we eten en wat we op onze akkers telen!

Nieuwe GGO’s zijn GGO’s en moeten als zodanig worden beoordeeld, overeenkomstig het voorzorgsbeginsel. Dus de overheid moet GGO’s aan een strenge veiligheidsevaluatie onderwerpen en voedsel met GGO’s moet herkenbaar geëtiketteerd als genetisch gemodificeerd, om herkenbaar voor burgers en landbouwers te blijven.

Er moet meer onderzoek worden gedaan naar de risico’s van nieuwe GGO’s voor het milieu, de biodiversiteit en de gezondheid, naar hun sociaal-economische gevolgen voor boeren en het voedselsysteem, en naar de ontwikkeling van detectiemethoden.

Onze regeringen moeten echte oplossingen voor een duurzame en klimaatbestendige landbouw promoten en ondersteunen, oplossingen zoals agro-ecologische praktijken en biologische landbouw. Daarnaast moeten zij ook de vrijheid van zaadveredelaars beschermen om te kunnen werken zonder beperkingen door de verstrekkende impact van gepatenteerde GGO-zaden.

 

Wij dringen er bij onze bevoegde ministers Henk Staghouwer en Ernst Kuipers op aan om een krachtig standpunt in te nemen tegen alle pogingen om nieuwe GGO’s uit te sluiten van de bestaande EU GGO-wetgeving en om verplichte veiligheidscontroles en etikettering voor alle GGO’s te handhaven om de veiligheid van ons voedsel te garanderen en de natuur, het milieu en onze keuzevrijheid te beschermen.

Slow Food Nederland doet mee aan de #IChooseGMOFree campagne, samen met een groot aantal andere Europese organisaties. Slow Food Nederland richt zich tot de Nederlandse beleidsmakers, omdat die het plan van de Europese Commissie om GGO’s te dereguleren kunnen tegenhouden. GGO’s moeten wat ons betreft streng gereguleerd blijven. Het gaat ons om de keuzevrijheid. De boer, de consument, en alle anderen over de voedselketen moet de keuze kunnen maken: wel of geen GGO’s op je bord of in je veld. 

We doen dit samen met Slow Food International, Slow Food Europa, Slow Food Duitsland, Slow Food Italië, Demeter, Friends of the Earth, en nog tientallen andere organisaties.

Even wat context

 

Onder de huidige Europese regelgeving vallen nieuwe GGO’s (verkregen met nieuwe technieken voor biotechnologie zoals CRISPR) onder de EU GGO regels. Dit betekent dat ze door een duidelijke risicobeoordeling moeten, en dat ze geëtiketteerd en traceerbaar moeten zijn.  

Deze status quo wordt bedreigd door agrifood lobbies en bedrijven, die ervoor willen zorgen dat nieuwe GGO’s niet meer onder de huidige regels vallen. Ze claimen dat deze GGO’s kunnen helpen met het ‘verduurzamen’ van voedselsystemen. Dit zou betekenen dat ze niet meer traceerbaar zijn, niet meer door de strenge risicobeoordeling moeten, en ook niet meet geëtiketteerd hoeven te zijn.

Met andere woorden: boeren, voedselproducenten, verkopers en consumenten zouden niet langer genetisch gemodificeerde producten kunnen weigeren, en kiezen voor de GGO-vrije optie. Jammer genoeg trapt de Europese Commissie in de val.

De Europese Commissie plant om de komende maanden een voorstel in te dienen voor het reguleren van nieuwe GGO’s (“nieuwe genoomtechnieken”). In 2020 hebben ze een onderzoek gepubliceerd waarin de wil van de EU om de mogelijkheid van het dereguleren van nieuwe GGO’s te bekijken duidelijk naar voren kwam. Een aantal Europese landen leek ook voorstander voor deze optie.

In het licht van het aankomende voorstel van de Europese Commissie, roepen wij alle EU burgers op om onze petitie te ondertekenen, geadresseerd aan onze landelijke beleidsmakers.

Veelgestelde vragen

De petitie

Wat is het doel van de petitie? Waarom wordt hij nu gelanceerd?
De Europese Unie is zich aan het voorbereiden om te beslissen of en hoe een nieuwe generatie GGO’s (nieuwe GGO’s) moet worden gedereguleerd (terwijl de meeste Europeanen nog niet eens van nieuwe GGO’s gehoord hebben). Het doel van de petitie:

1. We laten de beleidsmakers zien dat EU burgers niet willen dat nieuwe GGO’s gedereguleerd worden.

2. We creëren bewustzijn over de plannen van de agrifood lobbies om nieuwe GGO’s op onze borden en in onze velden te krijgen, zonder dat we het doorhebben.

Vóór de zomer zal de Europese Commissie een consultatie van drie maanden laten lopen, voordat het voorstel wordt gepresenteerd. Nu is dus de tijd om onze stem te laten horen, als onderdeel van het publieke en politieke debat!

 

Waarom zou ik de petitie ondertekenen?
Elke stem telt. Politiek gezien hebben de ministers de macht om een nieuw voorstel van de Europese Commissie te veranderen of te weigeren. Als meer ministers nieuwe GGO’s gereguleerd willen houden zoals ‘oude’ GGO’s, dan zal het voorstel geen werkelijkheid worden. Hoe meer mensen het ondertekenen, hoe meer reden de relevante ministers hebben om een standpunt in te nemen.

 

Wat kan de minister doen?
Europese regelgeving is op elk EU-land van toepassing. De landelijke autoriteiten zijn verantwoordelijk voor het volgen van EU voedselveiligheidsregels, bijvoorbeeld door het voorkomen van de import van voedsel met ongeautoriseerde GGO’s. Politiek gezien hebben de ministers de macht om een nieuw voorstel van de Europese Commissie te veranderen of te weigeren. Als meer ministers nieuwe GGO’s gereguleerd willen houden zoals ‘oude’ GGO’s, dan zal het voorstel geen werkelijkheid worden. In Nederland richten we ons tot minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Henk Staghouwer, en minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Ernst Kuipers (het RIVM is een onafhankelijk onderdeel van het ministerie van VWS).

Oude GGO's/Nieuwe GGO's | Definitie

Wat zijn ‘oude’ GGO’s?
De eerste golf genetisch gemodificeerde organismen werd gepromoot met de claims dat ze zouden helpen de wereld te voeden, en het gebruik van giftige chemicaliën zouden verminderen. De realiteit is echter dat overal waar ze gebruikt zijn, het alleen maar erger is geworden. De meeste GGO’s die vandaag de dag gebruikt worden, zijn onder te verdelen in twee typen planten: het ene is resistent tegen herbiciden zoals glyfosaat; het andere produceert een chemische stof die giftig is voor insecten. Sommige GGO’s hebben ook allebei deze eigenschappen.

Sojabonen, mais, raapzaad en katoen zijn de gewassen die het meest genetisch worden gemodificeerd. In plaats van het verminderen van het gebruik van giftige chemicaliën, hebben GGO’s het juist doen toenemen. In Europa worden GGO’s grotendeels afgewezen, zowel door het publiek als door de beleidsmakers. Er is op dit moment maar een enkele genetisch gemodificeerde maissoort die in een paar EU-landen wordt verbouwd. 19 EU-landen zijn expliciet tegen het verbouwen van GG mais. Maar, een leger van lobbyisten werkt al jaren fulltime aan het ontmantelen van de GGO reguleringen van de EU.

 

Wat zijn ‘nieuwe’ GGO’s?
De Europese Commissie gebruikt ‘nieuwe genoomtechnieken’ om te refereren naar genetische manipulatie. De biotechnologie-industrie heeft een aantal termen verzonnen zoals ‘precisiekweek’ om verwarring te zaaien terwijl hun lobbyisten hun zaak maken bij EU beleidsmakers.

Nieuwe genoomtechnieken zijn niet fundamenteel anders dan de processen die aan genetische modificatie ten grondslag staan. Deze processen zijn in principe al dertig jaar hetzelfde. Wat er nu is veranderd is dat genetische modificatie een serie technieken gebruikt die de kosten van het proces waarbij genetisch materiaal wordt overgebracht binnen dezelfde of nauw verwante soorten enorm verlaagd. De meest bekende techniek, die de ontdekkers een Nobelprijs en miljoenen Euro’s aan patentrechten heeft opgeleverd, staat bekend als CRISPR/Cas9.

De ‘nieuwe’ GGO’s die door biotech bedrijven ontwikkeld worden, zijn toevallig resistent tegen de herbiciden waarop diezelfde bedrijven een monopolie hebben. Het verbouwen van deze GGO’s zal hoe dan ook leiden tot meer pesticiden gebruik.

 

Genetische kettingreactie (gene drive)
Nieuwe genoomtechnieken zoals CRISPR/Cas9 geven ook de mogelijkheid tot zogenaamde genetische kettingreactie, ‘geen drive’. Dit type genetische manipulatie zorgt ervoor dat mensen selecte genen kunnen verspreiden door wilde populaties (planten en dieren). Alle nakomelingen van het organisme nemen de genetische verandering over. Een doel kan zijn om de nakomeling onvruchtbaar te maken. Zo kan het gebruikt worden om zogenaamde plagen te vernietigen.

Deze technologie is – eenmaal naar buiten gebracht – niet te beheersen, en brengt grote risico’s voor ecosystemen, voedselwebben en voedselveiligheid met zich mee. Vanwege de grote gevolgen hebben meer dan 200 leiders van wereldwijde voedselorganisaties zich uitgesproken, en een moratorium op ‘gene drive’ organismen geëist.

Risico's van nieuwe GGO's

Wat zijn de risico’s van het produceren van nieuwe GGO’s?

  1. Ze hangen nauw samen met het gebruik van giftige chemicaliën die mens, dier en milieu raken
  2. Ze impliceren het verder intensifiëren van de monocultuur en industriële landbouw
  3. Ze bedreigen de voedselsoevereiniteit van boeren en vissers
  4. Er zijn onbekende risico’s van zogenaamde ‘off-target’ effecten van genoomtechnieken zoals CRISPR/Cas9
  5. Ze vormen een bedreiging voor de biodiversiteit
  6. Ze vormen een bedreiging voor de voedselzekerheid
  7. Ze voeden de al bestaande monopolisering en concentratie van de zaadmarkt
  8. Ze vormen een bedreiging voor traditionele zaadsoorten, en het cultureel erfgoed van lokale gemeenschappen
  9. Er is niet genoeg informatie over de risico’s van ongecontroleerde verspreiding van gemodificeerde genen voor agroecologische en andere GGO-vrije ecosystemen
  10. ‘Gene drive’ organismen hebben de potentie om gehele soorten uit te roeien, die wellicht een sleutelrol spelen in een ecosysteem (zoals bestuiven)

 

Waarom meer onderzoek naar nieuwe GGO’s?

Tot nu toe is slechts 1.8% van het Europese onderzoeksgeld voor biotechnologie uitgegeven aan het identificeren en ontwikkelen van testmethoden, en het onderzoeken van de potentiële risico’s van nieuwe GGO’s. Als je niet kijkt, zal je ook geen risico’s vinden. Belastinggeld wordt gebruikt om nieuwe GGO’s te ontwikkelen, onder invloed van een aantal grote corporaties, zonder voldoende te kijken naar de mogelijke risico’s.

 

Waarom zouden nieuwe GGO’s door veiligheidstests moeten?

De potentiële risico’s voor de gezondheid en het milieu worden nog niet volledig begrepen. Deze onvoorspelbaarheid, bekend als ‘off’ of ‘on-target effects’ was al een reden om de ‘oude’ GGO’s streng te reguleren. Een strenge risicobeoordeling is cruciaal.

SCHRIJF JE IN VOOR ONZE NIEUWSBRIEF

=

 

EN ONTVANG EEN RECEPT UIT

DE ARK VAN DE SMAAK!