“Spannend om helemaal op een andere manier te gaan boeren en ons te richten op een eerlijk systeem waar boer en dier met respect behandeld worden. Maar wie niet durft te bewegen blijft gewoon staan”, zo schreef Gerline Lekkerkerker van boerderij Neder-Oudland ons. In deze tijd een betekenisvolle uitspraak en daarom maken we tijd voor een bezoek. En het mag er zijn:
Schotse trots in het groen
“Het is wel veel leuker om met onze zoon en schoondochter te praten. Zij gaan het stokje van ons overnemen en hebben frisse ideeën”, vervolgde zij bij het maken van een afspraak. En zo nemen we op een warme zomerdag plaats in de bloemenrijke en prachtig onderhouden tuin van de familie Lekkerkerker.
Wat is jullie verhaal?
“Deze boerderij is al honderd jaar een familiebedrijf” vertellen Gerline en Jochem. “Wij zijn de derde generatie. Het was aanvankelijk een gemengd bedrijf met melkvee, varkenshouderij, wat akkerbouw en fruitteelt met circa dertig hectare grond. We wilden graag het familiebedrijf behouden, maar ‘hoe verder’ was niet zo makkelijk te bepalen. Na de MKZ-crisis, met alle aangescherpte regels, hebben we overwogen om te stoppen. Verder intensiveren? Een andere weg kiezen? Voor schaalvergroting was geen ruimte. Ons stuk land lag als het ware ingeklemd in een bocht van de Hollandsche IJssel en werd aangewezen als landbouwgebied met natuurwaarden, in het zogenaamde Natuur Netwerk Nederland. In 2004 hebben we besloten om het roer om te gooien. We hebben een grote stap gezet met de verkoop van het grootste deel van onze grond aan Staatsbosbeheer. We hebben nu zelf nog zes hectare en pachten zo’n 20 hectare grond terug van Staatsbosbeheer. Daar hebben we nu rond de tachtig Black Angus koeien grazen.”
Waarom Black Angus?
Zoon Corné: “Aberdeen Angus is een ras waar je in feite weinig aan hoeft te doen. Zolang als het kan, lopen ze buiten. Ze begrazen het natuurgebied en zijn niet kieskeurig. Ze eten graag verschillende grassen en kruiden, zoals die nu in de natuurlijke begroeiing voorkomen. In de winter staan ze op stal en eten ze het kuilgras dat we hier van het land hebben gehaald. Bijvoeren is nauwelijks nodig, anders dan de laatste drie maanden voor de slacht. In deze tijd van droogte zetten wij wel een baal hooi in het land of kunnen de koeien binnen komen om hooi of kuilgras te eten. De verscheidenheid aan grassen komt ten goede aan de smaak en kwaliteit van het vlees.” Oké, het zijn dus vleeskoeien. We vragen ons af of je dan nog moet melken. “Dat doen de kalveren voor ons”, lacht Corné. “Zelfs als ze moeten kalven hoef je er niet aan te pas te komen. Soms denk je een soort grote vlaai in het land te zien liggen, blijkt er alweer een kalfje te zijn geboren. Binnen een half uur staan ze overeind.”
Anders dan het gangbare systeem?
Een relatief klein aantal dieren, een bijzonder ras en natuurbeheer, concluderen we. Wat doen jullie nog meer ‘anders’? “In de winter verblijven de koeien in een potstal”, vertelt Corné. “Iedere dag komt er een nieuwe laag stro bovenop de oude. Zo heeft de koe altijd een schone ondergrond. De dieren hebben er bovendien veel bewegingsvrijheid en ook op stal is het niet nodig om moeder en kalf van elkaar te scheiden. Dat is wel zo diervriendelijk.” “Dierenwelzijn en een zo klein mogelijke CO2 footprint zijn voor ons belangrijke drijfveren”, vult Kimberley aan. “Een ander aspect is de start met de verkoop van vleespakketten, waarmee we in juni zijn gestart. En intussen hebben we ook een winkel waar je losse stukken vlees kunt kopen. Zo ziet de klant meteen waar het vlees vandaan komt en hoe wij met onze dieren omgaan. En in de praktijk blijkt het heel laagdrempelig. Mensen kijken graag rond op de boerderij, lopen een stukje het veld in. Voor ons voelt het goed om niet anoniem het vlees te verkopen en mensen bewust te maken van de herkomst van hun vlees. En we genieten van de positieve reacties.” Maar eigenlijk moeten we minder vlees eten – en jullie product is vlees, komen wij met een kritische noot. “Wij zijn het daarmee eens. We eten zelf ook al minder vlees”, zegt Corné. “Daarom zijn de onderdelen bij ons klein geportioneerd. En als je vlees eet, dan kun je beter iets van goede kwaliteit eten, zoals van onze Black Angus. Wij zeggen altijd, ga bewust met vlees om, het is een hoogwaardig product, behandel het met respect, verdiep je in de bereiding. Geniet en maak er een feestje van.”
En nu de derde en vierde generatie samen aan de slag. Hoe doen jullie dat?
Er ontspint zich een familiegesprek. Neder-Oudland heeft twee appartementen voor de toeristische verhuur en Gerline vervult de meeste taken rond de verhuur. Vader Jochem heeft een deeltijdbaan naast zijn werk op de boerderij. Ook Corné en Kimberley werken nog bij andere werkgevers, maar het is de bedoeling dat zij langzaamaan in het bedrijf groeien. Daarom worden zij nu al bij alle plannen en besluiten rondom het bedrijf betrokken. “We houden gewoonweg heel erg van het buitenleven en zien een toekomst hier helemaal zitten”, zegt Kimberley enthousiast.
Toekomstdromen?
De ideeën volgen snel. “De winkel uitbreiden tot een landwinkel waar je ook andere streekproducten kunt kopen”, zo horen we. “Een huidige schuur ombouwen tot derde appartement voor wat grotere families of gezelschappen”. En “Misschien een voedselbos. Met varkentjes.” Jochem glimlacht. “Stap voor stap – en het moet wel praktisch blijven”.
We maken een rondje over het terrein. Het voelt als vakantie.
Meer weten?
Neder-Oudland Farm & B&B
Achtersloot 182
3401 NZ IJsselstein
www.neder-oudland.nl
tekst // SF Groene Hart
foto’s // SF Groene Hart en Neder-Oudland