Ik ben Saskia, 25 jaar oud en ik roep echt al een hele tijd dat ik beter wil gaan eten. Maar ik doe het niet. Terwijl ik me er bewust van ben dat het anders moet en anders kán. In het kader van verbeter de wereld, begin bij jezelf, ga ik tot aan december op zoek naar wat ‘duurzaam eten’ nu eigenlijk betekent…
(deze blog verscheen eerder op www.sfyn.nl)
Lokaal eten wordt vaak genoemd als een van de dingen die je kunt doen om duurzamer te eten. Het vermindert de voedselkilometers, je steunt er de lokale boeren mee en je eet ‘versere’ producten. Slow Food International heeft daarom de ‘Menu for Change’ campagne gelanceerd, om zo bewustzijn te creëren over de herkomst van ons eten. Een onderdeel van deze campagne is de ‘Eat Local’ Challenge. Slow Food stelt dat het niet duurzaam is om producten te eten die van ver komen. Journalist Evert Niewenhuis trekt die gedachte in twijfel in zijn artikel voor de Correspondent. Neem bijvoorbeeld tomaten; wil je deze in de winter eten, dan kan het beter zijn om deze uit Spanje te laten overkomen. Het vervoer vanuit Spanje naar Nederland kost minder energie dan het kweken van tomaten in een Nederlandse kas.
Ook is alleen het kijken naar voedselkilometers niet voldoende voor het maken van een duurzamere keuze; je moet ook kijken naar het energie- en waterverbruik, of zelfs een gehele levenscyclus-analyse maken van een product. Maar als denkt je dat je het gehad hebt, dan komen de arbeidsomstandigheden van de boeren en uiteraard de levensomstandigheden van de dieren om de hoek kijken. Die kun je natuurlijk niet vergeten! Lokaal zegt dus niet alles..
Lokaal eten kost tijd
Om dit alles te onderzoeken, heb ik mezelf uitgedaagd om in september zoveel mogelijk lokale producten te eten. In principe zou je denken dat dat behoorlijk makkelijk is; je fietst langs een paar boerderijen, in de supermarkt kies je alleen de producten die uit Nederland komen, je skipt de pasta’s en de exotische gerechten en hoppakee you’ve got it. Ik kwam er alleen achter dat het toch een ietsjepietje meer planning kost. Vooral als je doordeweeks en op zaterdag gewoon werkt. De enige zaterdag dat ik vrij was, en eigenlijk een fietstochtje had gepland langs wat streekwinkeltjes in de buurt, lag ik met een kater op de bank en was ik voor geen goud vooruit te branden. Geen goed begin dus.
De grote vraag die van belang was voor deze challenge was natuurlijk: waar trek ik de grens wat betreft de kilometers? Erg moeilijk heb ik het mezelf niet gemaakt door het te houden op Nederland, want in de supermarkt is het makkelijk uitkiezen. Ik heb wel geprobeerd om ook wat meer Utrechtse producten te gebruiken, en daar werd het wel wat lastiger.
Van Hollandse bodem
Op de vooravond van de challenge liep ik rond 10 uur ’s avonds rond op Utrecht centraal, en had ik geheel volgens planning (niet dus) nog helemaal niets in huis gehaald. In de AH to go liep ik zo’n tien minuten doelloos rond, op zoek naar een lekker lokaal ontbijtje. Uiteindelijk ben ik naar huis gegaan met biologische yoghurt van Friesland Campina. Omdat dit een Nederlands merk is, ging ik er vanuit dat mijn yoghurt wel van de Hollandse koetjes afkomstig zou zijn. Ik kon dit niet duidelijk vinden en heb dus maar contact opgenomen met Friesland Campina zelf, om erachter te komen of mijn ontbijt wel echt van de Hollandse koeien komt. Blijkbaar is het zo: de producten met een weidemelklogo komen gegarandeerd uit Nederland. Zonder zo’n logo kunnen ze niet garanderen dat de melk uit Nederland komt. Waar die melk dan wel vandaan komt, wordt er niet bij gezegd.
Wat lokaal eten vooral lastig maakt is de extra planning. Het is ook zeker wel voorgekomen dat ik toch ’s ochtends nog langs de Appie fietste voor een broodje, maar dan gecombineerd met een Hollands appeltje in plaats van banaantje. Ook besefte ik me pas halverwege de maand dat koffie en chocolade natuurlijk helemaal niet binnen deze challenge vallen. Die waren me even compleet ontglipt… Ook het eten bij anderen was lastig. Een dieetwens gebaseerd op een allergie of overtuiging zoals “ik eet geen vlees” of “ik eet geen gluten” zijn goed te begrijpen, maar ik vind het een stuk moeilijker om te zeggen “oh nee, ik eet geen pasta want dat komt niet van Hollandse bodem”!
Waar het deze maand voor mij vooral op neer kwam, was: veel groenten en fruit van de markt en producten met een Nederlands vlaggetje van de Lidl, het skippen van mijn dagelijkse banaantje, en het uitproberen van lekkere Utrechtse biertjes! Ik kreeg van een huisgenootje ineens de opmerking dat mijn plankje in de koelkast ineens vol lag met écht lekkere dingen in plaats van standaard supermarkt eten. Uiteraard kreeg mijn favoriete eten ook een lokale make-over en heb ik een pizza gebakken met deeg van een heel schattig molentje uit de stad waar m’n ouders wonen en verse producten van de streekmarkt. Die pizza kostte wat moeite, maar het was wel een hele leuke besteding van mijn zondag!
..maar lokaal eten is wel goed te doen!
Lokaal eten an sich was dus eigenlijk niet mega moeilijk. In de supermarkt is er een duidelijk overzicht van de producten die uit Nederland komen met behulp van de vlaggetjes en productinformatie. Alleen de voorgesneden groentes zijn niet goed te herleiden. Dat is volgens Albert Heijn ook niet verplicht om te vermelden voor alle gesneden en gewassen producten.
Op de lokale markten (heel makkelijk te vinden via www.hollandsemarkten.nl) kom je leuke, nieuwe producten tegen. Mijn nieuwe favoriet is de biologische muesli van Meesters van de Halm; een graanpletterij met producten van – hoofdzakelijk – Nederlandse bodem. En mijn god, wat was ik vergeten hoe lekker echte kaas is in vergelijking met die half-plastic plakken uit de supermarkt.
What’s next?
Volgende maand ga ik me verdiepen in de vlees- en zuivel industrie. Aangezien ik al het grootste gedeelte van de week vegetarisch eet (behalve dan dat broodje kebab op de zaterdagnacht), ga ik het mezelf de aankomende maand wel wat moeilijker maken door voor een compleet veganistisch dieet te kiezen. Ik ga de kaas nu al missen..
Volg Saskia’s avontuur
Ben jij benieuwd naar hoe de vegan challenge mij afgaat? Volg dan de instastories van @sfyn_nl. Wil je me iets leuks vertellen over jouw ervaringen met duurzaam/lokaal/vegan/plastic-vrij eten? Stuur me dan een berichtje via saskia@sfyn.nl.
Lees ook Saskia’s blog: Duurzaam eten voor Dummies #1: Hoe dan?
// tekst: Saskia Geerts
// beeld: Daniela Rojas Morales
// SFYN nodigt bloggers uit om hun mening te delen op onze website. Dit artikel is de persoonlijke mening van de schrijver. Wil je reageren? Dat kan onder de Facebook post die bij deze blog hoort!