De voorvrouw van landgoed Grootstal in Nijmegen is stellig over het Unique Selling Point van Slow Food in Zuid-Gelderland: landschap. “We zijn hier sterk in transitielandbouw”, aldus Kien van Hövell. “Voedselbos Ketelbroek bijvoorbeeld pioniert al sinds 2009 met landbouw in de natuur en levert aan restaurant De Nieuwe Winkel in Nijmegen.” Chef Emile van der Staak kookt daar op zijn beurt hoofdzakelijk met groenten, en in zijn frietje kapsalon vind je geen shoarma maar geroosterde tempeh.
Tekst // Jitske Jonkman
Beeld // Jitske Jonkman, Slow Food Rijnzoet, ‘t Amusement & Landgoed Grootstal
Sociaal is ook transitie
Van Hövell hamert op co-creatie als verdienmodel voor Slow Food producenten. Landgoed Grootstal is daar een voorbeeld van door pluktuin, landwinkel, schapenteelt en educatie te combineren. En daar blijft het niet bij. Van Hövell: “Je moet niet alleen focussen op fysieke waarden. Een zelfoogsttuin is qua productie geen vetpot maar levert wel heel veel sociale waarde op. Zorg dat je die ook weet te verzilveren. Dat is pas transitie.”
Slow kaas
Het zuid-oosten van Gelderland (domein van Slow Food Rijnzoet) heeft ruimte voor natuurboeren en is sterk in kaas- en vleesproducten van bijzondere rassen:
- Natuurkoeien: Scharrelrundvlees van de “Blonde d’Aquitaine”
- Brandroodkaas: Kaas van het Brandrode rund
- Remekerkaas: Kaas van Jersey-koeien
- Meester-Affineurs: Producten van vee uit de Gelderse Vallei
- Ouwendorperhoeve: Producten van bijzondere huisdierrassen zoals het Friese melkschaap en de Bonte Bentheimer
- Buffelboerderij Arns: Vlees- en melkproducten van een exoot: de waterbuffel
Varkens als onkruidkillers
Een bijzonder slag boeren vind je in Oosterbeek: hulpboeren. Een groep dorpsbewoners helpt al drie jaar lang mee bij het verzorgen van een groep Bonte Bentheimer landvarkens. De varkens worden ingezet om het woekeronkruid Japanse duizendknoop te bestrijden: ze wroeten de taaie wortelstokken op die met gewone bestrijding niet weg te krijgen zijn. Na het seizoen worden de varkens geslacht.
Slow waterkers
Waterkers is een ander uniek product uit deze Gelderse regio. De Klispoel in Ubbergen is de enige waterkerskwekerij in Nederland, en teelt biologisch. De kruidige bladgroente groeit in waterbassins met kwelwater, want Ubbergen heeft een aantal zuivere waterbronnen. De Klispoel levert o.a. aan Ekoplaza, ook in de winter. Dan overkapt de Klispoel de bassins tegen vorst.
Slow restaurants
Ook in Zuid-Gelderland kun je ook prima dineren met streekproducten van het seizoen. Twee chefs zijn lid van de Slow Food Koks Alliantie, het netwerk van koks die zich sterk maakt voor good, clean en fair food. Chef Theo Sigmond werkt bij de Steenen Tafel in Arnhem, Roland Vrijmoet bij In Geuren en Kleuren in Berg en Dal. En vlak ook Estée Strooker van ’t Amusement niet uit: zij is bekend als tv-kok bij 24Kitchen en actief bij het Slow Food Youth Network.
Tips van de Rijnzoet-community op een rijtje
- De Steenen Tafel in Arnhem
- In Geuren en Kleuren in Berg en Daln
- ’t Amusement in Arnhem
- De Nieuwe Winkel in Nijmegen
- Linnaeus in Wageningen
UWE-cider
Tot slot nog een slow buitenbeentje: biologische cider komt vaak uit het buitenland, maar bij UWE Cider & Ales in Elst maken ze ciders en speciaalbieren met appels uit de Betuwe en zelfgekweekte hop.
Dit artikel is geschreven door Slow Food redactielid Jitske Jonkman van www.slowfoodies.nl.