Productnaam
Sint-Jansui
Wetenschappelijke naam
Allium x cornutum Clementi ex Visiani
Zaaien / oogsten
Poten: half augustus. 12-15 cm uit elkaar in de rij en 20 cm tussen de rijen
Oogsten: april tot en met eind mei.
Vermeerderen de planten laten staan tot 1 juli. Een week voor het rooien de planten lossteken om afsterven te bevorderen. Planten rooien, ophangen om te drogen. Tenen voor het planten losscheuren.
Kenmerken
De Sint-Jansui is een plant uit de lookfamilie (Alliaceae) waartoe ook de welbekende prei, knoflook en bieslook behoren. Het zijn bolgewassen die met uitzondering van prei, voedsel opslaan in een bol die de winter overleeft. In de lente kunnen ze daardoor als eerste planten boven de grond komen, bloemen vormen en zich voortplanten. Het is de vroegste ui die er was en werd in het voorjaar samen met een krop sla verkocht. De Sint-Jansui vormt ondanks dat hij bloeit geen zaad en wordt evenals knoflook vegetatief vermeerderd (door de tenen te scheuren en in de grond te stoppen). De Sint-Jansui vertoont viviparie. In de bloeiwijze ontstaan namelijk kleine broedbolletjes, die ook geplant kunnen worden. Het duurt dan echter een jaar extra voordat ze voldoende groot zijn. Vanaf 2008 is de Sint-Jansui in de zogenaamde Oranjelijst van oude in Nederland geteelde groenterassen opgenomen (zie www.deoerakker.nl). De Sint-Jansui heeft nauwelijks last van ziekten en plagen, met uitzondering van het latente Sint-Jansuienvirus.
De Sint-Jansui is genetisch identiek aan uiensoorten in Duitsland, Kashmir (India) Kroatië, Frankrijk en de Antillen. Mogelijk duidt de wijde verspreiding van deze kloon op een bijzondere interesse van de mens in deze ui. De Sint-Jansui is bijna helemaal uit Nederland verdwenen. Oorspronkelijk werd deze ui met adembenemende geur door tuinders in het zogenaamde Koningsdal rondom Utrecht veel geteeld. Dit gebied nabij Amelisweerd heeft tot tweemaal toe uitbreiding van snelwegen overleefd, anders was dit uitje misschien al definitief verdwenen, omdat dan ook de tuinders hadden moeten verkassen. Het is een kwaliteitsuitje met twee bijzondere eigenschappen: het heeft de kracht om over een afstand van een halve meter de tranen uit je ogen te laten spatten en het blijft na inmaken in tegenstelling tot het sjalotje wit. De Sint-Jansui ontleent zijn naam aan het feit dat dit ras vóór Sint-Jansdag op 24 juni geoogst diende te zijn, een overeenkomst die dit gewas met de asperge en Sint-Jansrogge heeft. De teelt rondom Utrecht suggereert een raakvlak met het kapittel van Sint Jan dat naast de Dom een kruidenhof had, waar deze ui ongetwijfeld ook gekweekt moet zijn. Ook kan het zijn dat vanwege de overeenkomst van de kledij van deze kanunniken of domheren van het
Culinair
De Sint-Jansui is (na koken) iets zoeter dan de bosui. Meegebakken in een omelet ontstaat een weeïge smaak, in de sla komt deze ui dan ook veel beter tot zijn recht.
Leuk weetje
Prins Bernhard kwam soms speciaal van Soestdijk naar Utrecht om deze ui te kopen.
Leveranciers
Tuinderij Amelis’Hof
Michel Smits & Mariëlle Dings
Koningslaan 9A
3981 HD Bunnik
Telefoon 06-38757626
info@amelishof.nl
www.amelishof.nl
BijenAkker
Rijnseweg 5A
3984 NG Odijk
Maaike Röder 06-49796362
Henk van Berkel 06-47164256
bijenakker@gmail.com
www.bijenakker.dreamhosters.com/
Moestuin van Maarschalkerweerd
Pieter Jagtman
Laan van Maarschalkerweerd 2
3585 LJ Utrecht
Telefoon 030-2144 869
info@moestuinutrecht.nl
www.moestuinutrecht.nl
Landgoed Eyckenstein
Luuk Schouten
Dorpsweg 193
3738 CD Maartensdijk (Gemeente De Bilt)
info@eyckenstein.nl
www.eyckenstein.nl